ความหมายและความสำคัญของซอฟต์แวร์
ซอฟต์แวร์ (software) เป็นชุดคำสั่งหรือโปรแกรมที่เขียนขึ้นด้วยภาษาคอมพิวเตอร์ ใช้สั่งให้คอมพิวเตอร์ทำงานอย่างเป็นขั้นตอน
การที่คอมพิวเตอร์จะทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากน้อยเพียงใดนั้น จึงขึ้นอยู่กับซอฟต์แวร์เป็นสำคัญ โดยต้องเลือกใช้ซอฟต์แวร์ให้เหมาะสมกับลักษณะงาน เช่น การจัดทำงานเอกสารควรใช้ซอฟต์แวร์ไมโครซอฟต์เวิร์ด การสร้างตารางและกราฟควรใช้ซอฟต์แวร์ไมโครซอฟต์เอกซ์เซล การนำเสนองานควรใช้ซอฟต์แวร์ไมโครซอฟต์เพาเวอร์พอยต์
ประเภทของซอฟต์แวร์
ซอฟต์แวร์หรือโปรแกรมที่มีใช้อยู่ในปัจจุบันได้รับการพัฒนาขึ้นโดยผู้ใช้งานเอง ผู้พัฒนาระบบหรือผู้ผลิตและจำหน่าย ซึ่งแบ่งตามสภาพการใช้งานได้เป็น 2 ประเภท ได้แก่ ซอฟต์แวร์ระบบและซอฟต์แวร์ประยุกต์
ซอฟต์แวร์ระบบ
ซอฟต์แวร์ระบบ (systems software) เป็นซอฟต์แวร์ที่สร้างขึ้นมาเพื่อจัดการระบบ โดยดำเนินงานพื้นฐานต่าง ๆ ของคอมพิวเตอร์ในหน่วยรับเข้า หน่วยประมวลผล หน่วยความจำและหน่วยส่งออก รวมถึงการใช้เป็นเครื่องมือพัฒนาซอฟต์แวร์อื่น ๆ และตัวแปลภาษา
เมื่อเปิดเครื่องคอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์และอุปกรณ์พื้นฐานที่จำเป็นจะทำงานตามคำสั่งของซอฟต์แวร์ระบบทันที
ซอฟต์แวร์ระบบแบ่งออกเป็นระบบปฏิบัติการและตัวแปลภาษา ซึ่งซอฟต์แวร์ทั้งสอบประเภทนี้ช่วยให้สามารถประยุกต์ใช้งานได้ง่ายขึ้น
1.ระบบปฏิบัติการหรือโอเอส (OS : Operating System) เป็นซอฟต์แวร์ที่ใช้ในการดูแลระบบคอมพิวเตอร์ ซึ่งต้องมีในเครื่องคอมพิวเตอร์ทุกเครื่อง ระบบปฏิบัติการที่ควรรู้จัก มีดังนี้
1.ดอส (Dos : Disk Operating System) เป็นระบบปฏิบัติการที่ใช้คำสั่งเป็นตัวอักษรในการจัดการระบบงาน
2.วินโดวส์ (Windows) เป็นระบบปฏิบัติการที่พัฒนามาจากดอส ซึ่งผู้ใช้สามารถสั่งงานด้วยเมาส์ร่วมกับการใช้แผงแป้นอักขระทำงานหลายงานพร้อมกันได้ และใช้งานได้ง่ายโดยเน้นรูปแบบการใช้ปุ่มคำสั่งแบบกราฟิกในการติดต่อกับผู้ใช้งาน ด้วยเหตุนี้ระบบปฏิบัติการวินโดวส์จึงได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก และมีการพัฒนาความสามารถในการทำงานเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ โดยผลิตซอฟต์แวร์ใหม่ ๆ ออกมาให้ใช้งาน เช่น Windows NT, Windows XP, Windows 7,Windows 8
3.ยูนิกซ์ (unix) เป็นระบบปฏิบัติการที่พัฒนามาเพื่อตอบสนองการใช้งานในลักษณะให้มีผู้ใช้ได้หลายคนในเวลาเดียวกัน และสามารถทำงานได้หลาย ๆ งานได้ในเวลาเดียวกันอีกด้วย
4.ลินุกซ์ (linux) เป็นระบบปฏิบัติการที่พัฒนามาจากระบบปฏิบัติการยูนิกซ์ ได้รับความนิยมเพราะมีซอฟต์แวร์ประยุกต์ต่าง ๆ ที่ทำงานบนระบบลินุกซ์จำนวนมาก โดยเฉพาะซอฟต์แวร์ในกลุ่มของกะนู (GNU : GNU’s Not Unix) ซึ่งเป็นซอฟต์แวร์เสรีที่ทุกคนสามารถนำไปใช้แก้ไข ปรับปรุงหรือจำหน่ายฟรีโดยไม่ต้องเสียค่าลิขสิทธิ์
5.แมคอินทอช (Macintosh) เป็นระบบปฏิบัติการที่นิยมใช้งานเกี่ยวกับสิ่งพิมพ์ เช่น หนังสือ นิตยสาร แผ่นพับ ใบปลิว
2.ตัวแปลภาษา เป็นซอฟต์แวร์ที่ใช้ในการแปลภาษาคอมพิวเตอร์ระดับสูง เช่น ภาษาปาสกาล ภาษาเบสิก ภาษาซี ภาษาโลโก ภาษาจาวา ภาษาโคบอล ให้เป็นภาษาเครื่อง ซึ่งคอมพิวเตอร์สามารถเข้าใจและปฏิบัติตามคำสั่งได้ ภาษาคอมพิวเตอร์ระดับสูงทุกภาษาจึงต้องมีตัวแปลภาษาที่ทำงานร่วมกัน
ตัวแปลภาษาคอมพิวเตอร์ระดับสูงให้เป็นภาษาเครื่องมี 2 ลักษณะ ได้แก่
1.คอมไพเลอร์ (compiler) ทำงานโดยแปลโปรแกรมที่เขียนเป็นภาษาระดับสูงทั้งโปรแกรมให้เป็นภาษาเครื่องก่อน แล้วจึงให้คอมพิวเตอร์ทำงานตามภาษาเครื่องนั้น คอมไพเลอร์ที่รู้จักกันดี เช่น ตัวแปลภาษาซี ตัวแปลภาษาปาสกาล
2.อินเทอร์พรีเตอร์ (interpreter) ทำงานโดยแปลโปรแกรมทีละคำสั่ง แล้วให้คอมพิวเตอร์ทำตามคำสั่งนั้น เมื่อทำเสร็จแล้วจึงแปลคำสั่งลำดับต่อไป อินเทอร์พรีเตอร์ที่รู้จักกันดี เช่น ตัวแปลภาษาเบสิก ตัวแปลภาษาโลโก ตัวแปลภาษาโคบอล